टोमॅटोवरील कीड आणि रोग नियंत्रण : संपूर्ण माहिती
टोमॅटोवरील कीड
रोग :
१) पर्णगुच्छ :
– रोगाचा प्रसार पांढऱ्या माशीद्वारे होतो.
– पाने वरच्या बाजूस वळालेली दिसतात. झाड खुजे राहून पर्णगुच्छासारखे दिसते.
रासायनिक फवारणी (प्रतिलिटर पाणी)
– पांढरी माशीच्या बंदोबस्तासाठी फवारणी करावी.
२) लवकर येणारा करपा :
– पाने पिवळी पडतात.
– खोडावर, फांद्यावर तपकिरी व काळपट रंगाचे ठिपके दिसतात.
रासायनिक फवारणी (प्रतिलिटर पाणी)
– ॲझोक्सिस्ट्रॉबीन (२३ टक्के एस.सी.) १ मिलि किंवा
– किटाझीन (४८ टक्के ई.सी.) १ मिलि किंवा
– पायरॅक्लोस्ट्रोबीन (२५ टक्के डब्ल्यू.जी.) ०.५ ग्रॅम
३) मर रोग
– पानाच्या शिरा रंगहीन होऊन पाने पिवळी पडतात.
– झाडाच्या पेशी तपकरी होऊन कुजतात त्यामुळे अन्नपुरवठा खंडित होतो. परिणामी, झाडाची वाढ खुंटते.
रासायनिक फवारणी (प्रतिलिटर पाणी)
– मेटॅलॅक्सिल-एम (३१.८ टक्के ई.एस.) २.५ ग्रॅम किंवा
– थायोफेनेट मिथाईल (३८ टक्के) अधिक कासुगामायसिन (२.२१ टक्के एस.सी.) (संयुक्त बुरशीनाशक) २.५ मिलि
४) फळसड :
रोगकारक बुरशी : अल्टरनेरिया सोलेनी
– फळधारणेच्या अवस्थेत जास्त प्रादुर्भाव दिसतो.
– फळांवर टोकाच्या बाजूस गोल तपकिरी डाग पडतात.
– फळे रंगहीन होऊन साल कातड्यासारखी होऊ फळे सडतात.
रासायनिक फवारणी (प्रतिलिटर पाणी)
– क्रेसॉक्सिम मिथिल (१८ टक्के) अधिक मॅन्कोझेब (५४ टक्के डब्ल्यू.पी.) (संयुक्त बुरशीनाशक) १.५ ग्रॅम किंवा
– कॅप्टन (७० टक्के) अधिक हेक्साकोनॅझोल (५ टक्के डब्ल्यू.पी.) (संयुक्त बुरशीनाशक) १ ग्रॅम.
५) बॅक्टेरियल कॅंकर (देवी रोग) :
– पाने, खोड आणि देठावर फिक्कट हिरवे ठिपके, रेषा दिसतात.
– पाने अर्धवट जळालेली, वाकडी दिसतात.
– फळावर गर्द तपकिरी ते काळे उंचवट्यासारखे खरबडीत डाग पडतात.
रासायनिक फवारणी (प्रतिलिटर पाणी)
– कॉपर ऑक्सिक्लोराइड २.५ ग्रॅम अधिक स्ट्रेप्टोमायसीन सल्फेट* १ ग्रॅम (टॅंक मिक्स).
टोमॅटोवरील किडी :
१) फुलकिडे, मावा, तुडतुडे :
– पानांच्या कडा वरील बाजूस वळतात. किडींनी रस शोषल्यामुळे झाडे निस्तेज होऊन मरते.
– विषाणूजन्य रोगांचा प्रसार करतात.
रासायनिक फवारणी (प्रतिलिटर पाणी)
– सायॲन्ट्रानिलीप्रोल (१०.२६ टक्के ओ.डी.) १.८ मिलि किंवा
– इमिडाक्लोप्रिड (७० टक्के डब्ल्यू.जी.) ०.१ ग्रॅम किंवा
– प्रॉपरगाईट (५० टक्के) अधिक बायफेन्थ्रीन (५ टक्के एस.ई.)(संयुक्त कीडनाशक) २ मिलि
२) पांढरी माशी
– पानांतील रस शोषते. पानाचा रंग पिवळसर होतो.
– फुलगळ होऊन फळधारणा होत नाही.
रासायनिक फवारणी (प्रतिलिटर पाणी)
– सायॲन्ट्रानिलीप्रोल (१०.२६ टक्के ओ.डी.) १.८ मिलि किंवा
– डायफेन्थुरॉन (५० टक्के डब्ल्यू.पी.) १.२ ग्रॅम किंवा
– इमिडाक्लोप्रिड (१७.८० टक्के एस.एल.) ०.३ मिलि
३) फळे पोखरणारी अळी :
– अळी शेंड्याची किंवा रोपांचे पाने खाते.
– फळांना पोखरून त्यात विष्टा टाकतात. त्यामुळे फळे खराब होऊन सडतात.
रासायनिक फवारणी (प्रतिलिटर पाणी)
– क्लोरॲन्ट्रानिलीप्रोल (१८.५ टक्के) ०.३ मिलि किंवा
– इन्डोक्झाकार्ब (१४.५० एस.सी.) ०.८ मिलि किंवा
– नोव्हॅल्युरॉन (१० टक्के ई.सी.) १.५ मिलि
४) नागअळी किंवा पाने खाणारी अळी :
– अळी पानाच्या पापुद्र्याखाली राहून आतील भाग कुरतडते.
– पानांवर पांढऱ्या नागमोडी रेषा पडतात.
रासायनिक फवारणी (प्रतिलिटर पाणी)
इथिऑन (४० टक्के) अधिक सायपरमेथ्रीन (५ टक्के) (संयुक्त कीडनाशक) २.५ मिलि.
५) टुटा ॲबसोल्युटा अळी :
– अळी पानांमध्ये फुग्यासारखी गॅलरी तयार करते.
– पाने, फळांवर गॅलरी तयार करते. त्यानंतर तेथे बुरशीचा प्रादुर्भाव होतो.
रासायनिक फवारणी (प्रतिलिटर पाणी)
– इन्डोक्झाकार्ब (१४.५ एस.सी.) १ मिलि किंवा
– क्लोरॲन्ट्रानिलीप्रोल (१८.५ टक्के) ०.३ मिलि किंवा
– फ्लुबेन्डायअमाइड (४८० एस.सी.) ०.२५ मिलि
– डॉ. अनिकेत चंदनशिवे, ७०६५७९१११५ (महात्मा फुले कृषी विद्यापीठ, राहुरी, जि. नगर)
source : agrowon.com
